Drawsko

Drawsko leżące na południowym brzegu Noteci jest centrum administracyjnym Gminy Drawsko. Jest to bardzo duża wieś, siedziba urzędu Gminy. Liczba mieszkańców wsi wynosi 1630 osób.

Rozwój Drawska wynikał z jego położenia jako ostatnia polska wieś nad Notecią przed granicą Nowej Marchii.

Drawsko pojawia się w dokumentach już w 1298 r. pod taką samą nazwą jak używana obecnie. Wówczas Władysław Łokietek nadał Wincentemu z Szamotuł – kasztelanowi wieleńskiemu zamek Wieleń oraz miasto Wronki wraz z wsią Drawsko ( w 1515 Zygmunt Stary powtórzył to nadanie dla Łukasza górki) . W 1508 r. należało do parafii Wieleń. W 1510 mieszkało w nim 19 kmieci, 4 karczmarzy,7 zagrodników. W 1563 podatki płacono od 19 półłanów, 1 łanu sołeckiego, karczmy, 3 rybaków, 4 rzemieślników,2 komorników, młyna. W 1564 r. było 2 sołtysów, których role nie były wymierzone, płacili po 16 groszy czynszu, 19 kmieci również role nie wymierzone, płacą po 28 gr. Czynszu, 18 z nich łowiło na Noteci płacąc po 3 floreny 14 groszy czynszu oraz pół ćwierci miodu i 5 wiertli chmielu, 1 kmieć, który nie łowił ryb płacił 5 wiertli chmielu za łęgi i łąki które używał. Rybacy płacili po 3 floreny 14 groszy czynszu za prawo łowienia w Noteci i wspólnie płaca 4 floreny za łowienie ryb w Drawie. Sołtysi posługiwali konno, kmiecie 2 razy w tygodniu sprzężajem, pozostali świadczyli robociznę pieszo dla zamku w Wieleniu. W tym czasie spadła wydajność barci leśnych z powodu zniszczenia drzew przez nowo założone stawy rybne. Do wsi należały osady leśne Kamiennik i Chełst.

W XV w. na Noteci istniał jaz należący do Drawska służący do połowu ryb. W latach 1564/65 wzmianka o mieszkańcach D., którzy łowią ryby w Noteci i po połowie ze wsią Bielice w Drawie . Do D. należały młyny: Drawski Młyn i Zawada na strudze Hamrzysko. Pola i łąki Drawska graniczyły z Marchią Brandenburską; jedna z łąk używana była przemiennie – w jednym roku kosili ja mieszkańcy D. w kolejnym poddani margrabiego brandenburskiego z Drezdenka. Do wsi Drawsko należały jeziora i stawy na południe od Noteci: Rakowiec, Rakówko, Brzuchacz, Simek, Kamieniec, Chełst ( przy tym stawie biegła granica z marchią. Na północ od Noteci należały do wsi m.in. jeziora Nieradz, Piaseczno, Głęboczek, Pniewo

W 1785 r. miało 56 domów, we wsi stał młyn na rzece Noteci.

W XIX w. razem z Drawskim młynem liczyło 113 domów zamieszkałych przez 1461 osób ( 307 ewangelików, 1154 katolików, 424 analfabetów). Folwark Drawsko liczył 6 domów i 108 mieszkańców (52 ewangelików i 56 katolików, 28 analfabetów)

W 1905 r. miało 2130 mieszkańców, w 1910 r. liczyło 2370 mieszkańców ( dodatkowo dobra Drawsko liczyły 124 osoby).Parafia ewangelicka znajdowała się w Łokaczu Wielkim, katolicka w Wieleniu. Po 1919 r. znalazło się w II rzeczpospolitej. Przy zabudowaniach wsi przebiegała granica polsko –niemiecka. W czasach II wojny we wsi działała grupa Armii Krajowej , jedyna, która uniknęła rozbicia przez Niemców. Grupa zapisała się w historii akcjami na pocztę w Wieleniu ( sierpień 1944), wypadami na Karwin, Lubcz wielki i Mały oraz Moczydła (17.12.1944 r. – zdobyto broń i mundury) leżące za przedwojenną granicą polską. W dniu 19 stycznia 1945 r. straż obywatelska – Polacy uzbrojeni w kije patrolowali ulice Drawska za zgodą okupantów niemieckich.

Warto zobaczyć:

najstarszy dom we wsi przy ul. Polnej 31 ( z końca XVIII w.) ,

kuźnia z pocz. XX w. ( narożnik ul. Kościelna) ,
szkoła i kapliczka przy szkole z nazwiskami 128 ofiar obu wojen światowych.
Kamień pamiątkowy Maksymiliana Kosińskiego (1812-1907), powstańca listopadowego, zesłańca, który uciekł z Kamczatki i przez Indie oraz Genuę przedostał się do Polski. Z powodów politycznych nie mógł zamieszkać w zaborze rosyjskim, początkowo mieszkał w Szamotułach ,potem w Drawsku.

Cmentarz, na nim kaplica p.w. miłosierdzia bożego z 1997 r.,
przy wejściu kapliczka z rzeźbą Chrystusa Frasobliwego z XVIII w., i pomnik przyrody –dąb.

zespół kościoła: kościół murowany z 1910 r.; dzwonnica drewniana, XIX/XX w.; kapliczka murowana z 1 ćw. XX w
pałac dawnego właściciela dóbr Drawsko, obecnie Urząd Gminy i poczta XIX/XX w.
ul. Łąkowa: dom nr 5 – 6, z 1 ćw. XX w.,
ul. Mostowa: dom nr 2 z 1933 r.,
ul. Nadnotecka: dom nr 1 z 4 ćw. XIX w.,; dom nr 2 z 4 ćw. XIX w.; dom nr 27 z 3 ćw. XIX w; dom nr 33, mur./drewno/glina, z XIX/XX w.,
ul. Powstańców Wlkp.: dom nr 17 z pocz. XX w.; dom nr 31 z k. XIX w.; dom nr 33 z , l. 20, 30 – te XX w.; dom nr 46 z l. 20 – 30-te XX w.; dom nr 61 z 1935 r.; dom nr 68 z 1 ćw. XX w.; dom nr 79 z 4 ćw. XIX w; dom nr 92 z 3 ćw. XIX w.; dom nr 109 z ok. 1910 r.; dom nr 113 z 4 ćw. XIX w; dom nr 114 z 1 ćw. XX w; dom nr 122 z l. 20 – 30-te XX w; dom nr 129 z 4 ćw. XIX w.; dom nr 135 z 1927 r.; dom nr 138 z pocz. XX w.; dom nr 139, mur./drewno, z 4 ćw. XIX w.,
ul. Szkolna : dom nr 38 z 1 ćw. XX w

DRAWSKO NADLEŚNICTWO

zespół folwarczno -parkowy: dworek z 1892 r.,; pralnia obecnie budynek mieszkalny; kuchnia folwarczna ob. budynek mieszkalny; dom robotników folwarcznych – Drawsko Nadleśnictwo 2; obora ob. budynek gospodarczo – garażowy; budynek gospodarczo –inwentarski mur./drewno; dom służby ob. budynek gospodarczy, jest to jedyne zachowane założenie dworsko – parkowe z terenu gminy tzw. Drawsko Nadleśnictwo (dawniej Leśnictwo Drawsko) z pomnikowymi okazami drzew z XVIII wieku oraz parterowym dworem – nadleśniczówką zbudowaną w 1910 roku z wykorzystaniem dawnych fundamentów i murów wcześniejszego XVIII wiecznego budynku. Oprócz dworu i parku na terenie założenia zachowała się część dawnych budynków gospodarczych. Park dworski z 1 poł. XVIII wieku, przekształcony w XIX i XX wieku, przy dawnym nadleśnictwie, naturalny, o swobodnym charakterze z okazami starych drzew głównie rodzimych gatunków: dębów, lip, świerków, jesionów, modrzewia. Na terenie parku znajdują się dworek – dawna nadleśniczówka i budynki gospodarcze.
park dworski z 1 poł. XVIII w., przekształcony 2 poł. XIX w., pocz. XX w.