Kocień Wielki to wieś wchodząca w skład Gminy Wieleń. Liczba mieszkańców wsi wynosi 152 osoby.
Według źródeł kościelnych wieś założono w 1611 r. Przywilej wystawiony przez Zofię Czarnkowską niestety nie zachował się. W 1614 r. wyżej wspomniana nadała Matthiasowi Redman przywilej na założenie karczmy. Wyposażyła go w 1 ½ łana w zamian roczny czynsz 10 guldenów, 2 gęsi ,4 kury i 30 jajek – podobnie jak pozostałych chłopów. Karczmarz piwo musiał kupować w pańskim browarze znajdującym się w Żelichowie lub Wieleniu, w sytuacjach wyjątkowych mógł warzyć z własnego jęczmienia. Karczma leżała prawdopodobnie nad strugą a jej właściciel zobowiązany był do 2 podwód do Szczecina rocznie. W 1631 r. wieś liczyła 29 domów. W 1653 r. sołtysem wsi był Paul Jeske, posiadacz nadzwyczaj dużej działki 2 2/3 łana; zobowiązany był do 4 podwód do Szczecina rocznie wozem zaprzężonym w parę koni. Karczmarz nazywał się Messerschmidt, przejął wszystkie zobowiązania swojego poprzednika, zamiast podwód płacił 20 guldenów rocznie. We wsi było też 6 pełnych chłopów, 6 półłanków , 4 kosatów i 2 owczarzy. Proboszcz dysponował 1 łanem. W 1677 r. następuje potwierdzenie przywileju a tym samym prawo połowu ryb w Strutzker See ( nie istnieje) koło Dzierżązna Wielkiego. W 1773 r. wszyscy mieszkańcy wsi byli ewangelikami; było 2 sołtysów z 1 ½ łana i 2 karczmarzy z ¾ łana każdy. Po raz pierwszy notowani są 3 wolni chłopi, 11 chłopów służebnych, jeden dziedziczny kosat, 2 opuszczone zagrody i rola parafialna. Poza tym są nauczyciel, 13 najemców i 4 żebraków. Razem 217 osób na pow. 576 ha ( w tym część to lasy). W latach 1772-1820 wielu chłopów służebnych powiększyło mocno swoje gospodarstwa kupując dodatkowe parcele od właściciela. Ale podczas oczynszowania musieli oddać część swoich posiadłości do utworzenia Minettenruh ( dzisiejszego Usypiska).
W 1789 r. była to wieś szlachecka licząca 45 dymów; znajdował się w niej kościół ewangelicki. W 1905 r. było 475 mieszkańców, w 1910 r. 419 mieszkańców. W 1925 r. miał 399 mieszkańców ( 397 protestantów) w 71 domach. Powierzchnia wsi wynosiła 14,4 km. W 1920 r. we wsi było kilku dużych rolników. W 1939 r. było 25 chłopów z 2 końmi i 18 z 1 koniem. Do gminy należał też Kottener Vorwerk ( Kocieński Folwark) przy drodze do Dzierżązna należący do hrabiostwa wieleńskiego, w którym mieszkały dwie rodziny pracowników leśnych. W 1864 r. było we wsi 511 mieszkańców, w 1871 r, zamieszkiwało ją 539 osób,; w 1930 r. było tylko 399 osób na powierzchni 1435,3 ha.
Do gminy ewangelickiej należały: Kottenhammer, Follstein, Minettenruh, Klein Kotten i Kottenbruch. Parafia ew. w Kocieniu założona została w początku XVII w. Pierwszy kościół wybudowano w 1620 r. Drugi kościół stanął w 1844 r. jako konstrukcja szachulcowa wypełniona cegłami. W starym kościele znajdowała się belka drewniana z wyrytą datą 1630 r. , wówczas pastorem był Andreas Buetiner. Stary kościół używano do 1843 r. W rok później 24 marca 1844 r. poświęcono nowy kościół szachulcowy wieżą. Najwyższe władze pruskie darowały 1500 marek na dokończenie budowy. Do parafii należały również : Kocień Mały, Minettenruh, Kuźniczka, Kottenbruch i Nowy Młyn. Parafią – córką była istniejąca od XVII w. parafia Folsztyn, wcześniej należąca do Zielonowa. W jej skład wchodził również Kałądek. W Folsztynie pierwszy kościół zbudowano w 1637 r. Rozebrano go w 1870 a na jego miejscu kosztem 31 000 marek postawiono masywny murowany kościół z wysmukłą wieżą. W 1888 r. wdowa Sander podarowała gminie F. 3000 marek. Gmina Kocień w. liczyła 887 dusz, filia w Folsztynie 726 dusz. W roku 1653 r. Michael Hahn był jednocześnie pastorem w Kocieniu i Folsztynie, podobnie Joachim Willenius w 1691 r.
W XIX w. o wsi tak informował SGKP: Koty Wielkie, wieś i folwark, folwark 205 morg rozległy, 60 domów, 539 mieszkańców (529 ewangelików, 3 katolików, 7 Żydów, 94 analfabetów), kościół parafialny protestancki diecezji wieleńskiej
Zabytki:
- kościół ewangelicki, szachulcowy z 1844 r. ; pastorówka, ob. dom nr 22, mur., pocz. XX w.
- cmentarz ewangelicko –augsburski, poł. XIX w.
- zespół szkoły, ob. zagroda nr 9: szkoła, ob. dom, mur., 1915 r.; budynek gospodarczy, mur., ·1 915 r
- gospoda z sala wiejską nr 10, mur., pocz. XX w.
- dom nr 1, drew.-mur„ 1 poł. XIX w. / dom nr 11, mur., pocz. XX w./ dom nr 13, mur., 2 poł. XIX w. /dom nr 15, mur., k. XIX w.
W okolicy wsi istniały jeszcze osady mające w nazwie Kocień – były to:
Kocień Mały ( Klein Kotten) – były to 2 folwarki ; jeden 515 morg rozległy, drugi 466 morg, 4 domy 31 mieszkańców, wszyscy ewangelicy, 4 analfabetów. W 1789 był to folwark szlachecki liczący 2 dymy; w 1905 r. było 18 mieszkańców.
Kottenbruch (Kotuński Smug -1883) – w 1905 r. miał 12 mieszkańców.
Kottenbruch leśniczówka (Karcze). W 1905 r. miała 7 mieszkańców.
