Lubcz Wielki jest wsią położoną w Gminie Krzyż Wielkopolski. Liczba mieszkańców wsi to 287 osób. Historia wsi sięga końca XVIII wieku. W latach 1782-1784 właścicielka dóbr wieleńskich – Joanna Sapieha zawiera indywidualne kontrakty z osadnikami, których zadaniem było „ uzdatnić bagno, zwane Lubczem”. Początkowo wieś zwano Lubsbruch a w dawnym słowniku geograficznym, pochodzącym z 1796 r. tak pisano o okolicy ” Przy Dragebruch leży Lubsbruch, który przed 1780 r. był bagnem porosłym drzewami i krzewami –obecnie wysuszony i wykarczowany. W 1783 osiedlono tu 20 rodzin, kolejne 40 będzie osiedlone”.
W 1816 r. wieś liczyła 199 mieszkańców; najwyższa liczba ludności wsi – 577 osób była w 1867 r. Potem rozpoczął się spadek liczby ludności wsi. W 1888 r. było 501 mieszkańców, w 1905 r. – 454 mk., w 1910 r. miał 444 mieszkańców. W 1925 r. w 73 domach mieszkało 424 mieszkańców ( 421 protestantów i 1 katolik). Powierzchnia wsi wynosiła wówczas 963,5 ha przy podatku rolnym 11,66 DM od ha.
Wkrótce po założeniu Lubcz posiadał dom modlitwy. Gmina kościelna powstała już w 1790 r. Ostatni kościół zbudowano w 1876 r. początkowo podlegał pod parafię w Dębogórze, potem był filią Krzyża. Został rozebrany po II wojnie, obecnie pozostały po nim zarośnięte ruiny. Przy kościele znajdował się cmentarz; obecnie pośród zarośli zachowało się kilka nagrobków.
W początkach 1945 r. konwój uciekinierów z wsi został wyprzedzony przez Armię Czerwoną i odesłany do domów. 6 mężczyzn zabito w konwoju, 7 we wsi. Wielu popełniło samobójstwo. Zniszczono szkołę i 6 domów mieszkalnych.
Warto zobaczyć:
- zespół stopnia wodnego „Drawsko nr 21” na rzece Noteć, 1898r.,
- śluza komorowa
- jaz z przepławką dla ryb
- budynek mieszkalny, 1884,
- budynek gospodarczy
- budynek administracyjny na tamie rozdzielczej
- budynek techniczno-magazynowy
- cmentarz ewangelicki założony w połowie XIX w., pierwotnie przykościelny – kościół rozebrano w 1945 roku, cmentarz zlikwidowany, nagrobki usunięte. Częściowo zachowany drzewostan.
- liczne zagrody i domy
