Lubcz Mały w Gminie Krzyż Wielkopolski to wieś rozrzucona pośród łąk nadnoteckich; liczy 185 mieszkańców.
Początki wsi, podobnie jak sąsiedniego Lubcza Wielkiego sięgają końca XVIII wieku. W 1782 r. właścicielka dóbr wieleńskich, hrabina Joanna Sapieha sprzedaje dwóm chłopom ziemie na bagnie zwanym Lubcz. Kolejni osadnicy przybywali do roku 1784. Najstarsze rodziny we wsi to: Abraham (nazwisko zmienione w czasach nazizmu w Niemczech na „Draeger”), Bennert, Giese, Schulz, Finder, Schmidt, Neubauer Arndt, Duhr.
W 1816 r. we wsi było 119 mieszkańców, w 1905 r – 329 mieszkańców, w 1910 r. – 345 osób (333 to ewangelicy i 12 katolików). W 1939 r. było aż 28 chłopów z dwoma końmi oraz 16 chłopów z 1 koniem. W 1930 r. na powierzchni 480,4 ha żyło 320 mieszkańców.
W styczniu 1945 r. wszyscy mieszkańcy uciekli przed Armią Czerwoną; ich konwój został zawrócony przez Rosjan koło Bierzwnika. W X 1946 wysiedlono resztki mieszkańców w okolice Magdeburga.
Warto zobaczyć:
- cmentarz ewangelicki założony w połowie XIX w., obecnie nieczynny. Zachowane ślady mogił, najstarszy krzyż z datą 1890. Na cmentarzu znajduje się centralnie usytuowany granitowy obelisk poświęcony poległym w 1 wojnie światowej.
- kaplica z XIX w.
- liczne zagrody i domy
