Wizany – wieś w Gminie Krzyż Wielkopolski położona w pobliżu Huty Szklanej, liczy 173 mieszkańców.

Nazwa miejscowości, która po niemiecku zwana była Fissahn, pochodzi od bażanciarni ( Fasanerie), która niegdyś istniała w tym miejscu.

W 1718 J.C. Sapieha sprzedał niejakiemu  Balthasar Hanisch 1,5 łana ziemi w pobliżu smolarni pomiędzy Dębogórą a Papiermuehle. Cena włączając pozyskane przez nabywcę drewno wyniosła 750 tynfów. Po trzech latach wolnych czynsz roczny wynosił 130 tynfów. Nowy właściciele mógł trzymać ile chce sztuk bydła, natomiast tylko 20 owiec. Zapewnione było prawo połowu ryb w Klodensee.

W następnych latach osiedliło się wiele rodzin o nazwiskach: Heggen, Schneider, Pruetz, Breitkreuz, Fetter, Anklam, Nirese, Lange, Krueger, Horn, Henke, Schifelbein, Keppe, Teske, Dymke, Klingbeil.

W 1743 r. nastąpiła sprzedaż kolejnych 3 parcel a w kolejnych latach sprzedano jeszcze 9 parcel.  W 1773 r. wieś liczyła 3 wolnych chłopów z ½ łana każdy, 12 rolników z mniejszą własnością, kowala, 7 einlieger i 1 owczarza. Parcele we wsi były małe, więc wielu chłopów przeprowadziło się do Górnicy, mimo, że  czynsz był  tam wysoki.

W 1789 r. była to wieś szlachecka z folwarkiem, liczyła 17 dymów.

W 1816 r. wieś liczyła 108 mieszkańców. Według SGKP w połowie XIX w. wieś liczyła 616 ha obszaru, 295 mieszkańców (30 katolików). W 1867 r. wieś osiągnęła najwyższą liczbę ludności w swej historii – 352 osoby.W 1885 r.  było 295 mk.; w 1905 – liczyła 265 mk. W 1925 r.  było 311 osób ( 290 protestantów, 21 katolików) na 999,3 ha- w tym 29 chłopów z 2 końmi i 22 z jednym koniem.

Wieś nie miała kościoła, należała do parafii Dębogóra, szkoły też nie było, dzieci uczęszczały do Huty Szklanej.

W 1945 kolumna uciekinierów została rozbita przez Rosjan koło Choszczna –większa część uciekła na zachód, reszta wróciła do wsi. Zabito jedna kobietę, 2 osoby uprowadzono, żadna nie wróciła. W kolumnie uciekinierów zabito 4 mężczyzn w lesie koło Bierzwnika. zniszczono mocno 8 zagród.

Zabytki:

  • cmentarz ewangelicki założony w połowie XIX wieku, obecnie nieczynny. Czytelny układ mogił. Nagrobki zdewastowane, najstarszy nagrobek z datą 1879. Starodrzew przetrzebiony o zróżnicowanym składzie gatunkowym..
  • liczne zagrody i domy